DFKP-Club

Patrijzen

Algemeen

Patrijzen behoren tot de familie van de kleine hoenderachtigen en zijn, evenals de frankolijnen en de kwartels, verwant aan onze kippen. Patrijzen komen wat grootte betreft ongeveer overeen met de frankolijnen. Het gemiddelde gewicht van de meeste soorten patrijzen ligt tussen 300 en 500 gram, dus ongeveer zo zwaar als de kleinste krielkippen. Er zijn ook uitzonderingen binnen de grote familie van de patrijzen. De glanspatrijzen en sneeuwhoenders gaan ruim over de 1000 gram. Dit zijn echter soorten die we niet vaak zien in onze hobby. Patrijzen zijn robuuste sterke vogels die een flinke ruimte nodig hebben, bij voorkeur ook buiten in een ruime voličre met veel schuilgelegenheden in de vorm van planten en struiken. Patrijzen die nooit buiten komen, kwijnen weg en daar zijn de dieren en de liefhebbers niet bij gebaat. Hoewel het grondvogels zijn kunnen patrijzen ook goed vliegen. Meestal doen zij dat als ze ergens van schrikken. Zij vliegen pijlsnel omhoog om korte tijd later weer snel neer te strijken en beschutting te zoeken in de vegetatie op de grond. Omdat de patrijzen op en in de grond hun voedsel zoeken hebben zij een forse scherpe snavel en stevige poten met sterke scherpe nagels. Er bestaan wereldwijd tientallen soorten die vallen onder de grote familie van de patrijzen. Zij komen in vele gebieden in de wereld voor. Lang niet alle soorten worden echter als hobbydier gehouden. Vele (grotere) soorten zijn daar ook niet geschikt voor.

Europese patrijs(Perdix perdix)

Een bekende soort is de Europese patrijs. Deze soort komt voor in vrijwel geheel Europa tot en met grote delen van het huidige Rusland. Zuidelijker komt deze soort voor tot in Turkije en zelfs Iran. Deze siervogel weegt rond de 400 gram en is schitterend getekend en gekleurd. De hanen en hennen zijn onderling te herkennen aan verschillen in het verenkleed. In het voortplantingsseizoen is het geslacht duidelijk te zien aan het gedrag van de dieren. Deze soort doet het goed in onze hobbyhouderij, mits de dieren de ruimte krijgen. Patrijzen zijn monogame dieren. Dit wil zeggen dat een haan en een hen een koppel vormen. Meer hennen worden niet geaccepteerd. We moeten als liefhebber het natuurlijk gedrag van deze siervogels volgen en ook niet proberen meer hennen bij een haan te plaatsen. Een haan en een hen die goed bij elkaar passen en elkaar accepteren moeten niet gescheiden worden. Zij hebben een vaste band met elkaar. Deze soort is ook winterhard, mits de dieren beschutting kunnen vinden tegen sneeuw, regen en koude wind.

Rode patrijs (Alectoris rufa)

Een bekende soort is de Europese patrijs. Deze soort komt voor in vrijwel geheel Europa tot en met grote delen van het huidige Rusland. Zuidelijker komt deze soort voor tot in Turkije en zelfs Iran. Deze siervogel weegt rond de 400 gram en is schitterend getekend en gekleurd. De hanen en hennen zijn onderling te herkennen aan verschillen in het verenkleed. In het voortplantingsseizoen is het geslacht duidelijk te zien aan het gedrag van de dieren. Deze soort doet het goed in onze hobbyhouderij, mits de dieren de ruimte krijgen. Patrijzen zijn monogame dieren. Dit wil zeggen dat een haan en een hen een koppel vormen. Meer hennen worden niet geaccepteerd. We moeten als liefhebber het natuurlijk gedrag van deze siervogels volgen en ook niet proberen meer hennen bij een haan te plaatsen. Een haan en een hen die goed bij elkaar passen en elkaar accepteren moeten niet gescheiden worden. Zij hebben een vaste band met elkaar. Deze soort is ook winterhard, mits de dieren beschutting kunnen vinden tegen sneeuw, regen en koude wind.

Chinese bamboepatrijs (Bambusicola thoracica)

De Chinese bamboepatrijs is een bekende verschijning in de kleindiersport. Het voordeel van deze patrijs is zijn kleinheid. De vogel is maar ruim 30 centimeter groot met een gewicht van ongeveer 300 gram. Deze patrijs is prachtig getekend en gekleurd en een sieraad in de voličre. De hanen en hennen lijken uiterlijk erg veel op elkaar. De hanen zijn te herkennen aan de sporen op de poten. Een bijzonderheid is dat deze patrijs graag hoog op een tak de nacht doorbrengt. Een ander kenmerk van deze patrijs is zijn harde en schelle roep, die soms tot geluidsoverlast kan leiden. Deze soort kan niet tegen vorst en heeft daarom in de winter een vorstvrij hok nodig.

Chukar patrijs (Alectoris chukar)

Een andere opvallende patrijs is de Chukar patrijs (Alectoris chukar). Deze prachtige patrijs zien we gelukkig met enige regelmaat op tentoonstellingen. Opvallend vanwege de vrolijke en contrastrijke kleur en tekening van het verenkleed. De vogel is ongeveer 35 centimeter groot en weegt rond de 700 gram. De soort komt in het wild voor in Midden- en Zuid Aziė. De naam Chukar is afgeleid van het stemgeluid van deze dieren. De Chukar partijs is een vogel die - na enige training - zo tam kan worden dat hij vrij in de tuin kan rondlopen zonder er vandoor te gaan. Deze patrijs is bestand tegen vorst, maar moet dan wel beschermd worden tegen tocht. Daarentegen is deze soort erg gevoelig voor nattigheid. Een (groten)deels afgeschermde voličre zorgt voor een droge grond en dat is voor deze patrijs een noodzaak.

Gekuifde bospatrijs of Roul Roul(Rollulus rouloul)

Nog een opvallende patrijs, die we soms wel zien in onze kleindierliefhebberij, is de Roul Roul. Deze patrijs wordt vanwege de lange kuif bij de haan ook wel de struiskwartel genoemd. Deze soort komt in het wild voor in Birma, Thailand, Maleisiė en delen van Indonesiė. Deze patrijs is vrij klein (250 gram en 25 centimeter lang). In de natuur leeft deze vogel altijd in vochtige bossen. Deze patrijs is ook de enige patrijs die absoluut een vochtige bodem nodig heeft. Op droge gronden krijgt het dier problemen met de poten. Ook afwijkend bij deze patrijs is het nestgedrag. De Roul Roul maakt geen ondiepe kuil in de grond voor het nest. Het nest wordt gemaakt als een uitholling in een dikke laag op de grond liggende boombladeren. De Roul Roul is niet bestand tegen vorst en heeft in de winter een vorstvrij hok nodig. Dus beslist geen gemakkelijke soort om te houden, maar wel erg mooi.

Huisvesting, voeding en verzorging

Patrijzen zijn in de vrije natuur alleseters, dus zowel zaden, groenvoer als insecten. Wij geven deze dieren siervogelvoeder dat in de handel te koop. Siervogelvoeder bevat meer dierlijke eiwitten dan voeder voor kippen. Vooral in het voortplantingsseizoen en tijdens de rui hebben patrijzen meer eiwit nodig. Wat extra eiwit in de vorm van levende meelworden is ook prima. De dieren leren snel dat u ze meelwormen komt voeren en worden daardoor ook wat tammer. Meelwormen koopt u ook in een goede diervoederwinkel. Patrijzen hebben regelmatig groenvoer nodig om gezond te blijven. De dieren zijn er ook verzot op. Geschikt hiervoor is fijn geknipt gras, sla, andijvie, witlof en vogelmuur. Stukken appel, wortel en meloen worden ook gegeten. Alle hoenderachtigen, dus ook de patrijzen, hebben op gezette tijden een zandbad nodig. De bodem van de voliére (of een deel er van) moet daarom bedekt zijn met droog zand. Grondvogels als patrijzen maken een vrij eenvoudig nest op de grond met een bekleding van gras of delen van andere planten. Als de huisvesting voldoet aan de behoefte van de dieren, gaan patrijzen ook de eieren zelf uitbroeden. Zij brengen de jongen meestal samen groot. U kunt de eieren ook in een broedmachine uitbroeden. De broedduur verschilt per soort, maar ligt tussen de 20 en 24 dagen. De kuikens gedijen prima op speciaal opfokvoeder voor siervogels. Tot slot, de dieren moeten altijd vers drinkwater tot hun beschikking hebben, evenals een bakje met grit voor de kalkvoorziening en maagkiezel voor de spijsvertering. Patrijzen zijn prachtige en boeiende siervogels. Zij worden echter nog niet zoveel gehouden en er is nog niet zoveel praktische informatie over deze siervogels. U begrijpt uit het bovenstaande dat patrijzen niet zo gemakkelijk te houden zijn. Zij zijn zeker ook geen geschikte dieren voor beginnende liefhebbers. Wilt u eerst ervaring opdoen met makkelijke grondvogels, kies dan voor kwartels. Na enige ervaring met dit soort siervogels stapt u makkelijker over op het houden van patrijzen. De hanen van verschillende soorten patrijzen kunnen in het voorjaar, als het voortplantingsseizoen begint, behoorlijk veel lawaai maken en daar moet u ook rekening houden. Heeft u interesse in patrijzen, oriėnteer u dan goed voordat u uw keuze maakt en ga eens op bezoek bij een fokker van patrijzen. Daar leert u veel van.